Een oude schildpad aan een ketting

‘We noemden hem ‘Beekman rettet’. Hij speelde allerlei melodietjes op een blikken fluit, wij vonden dat prachtig en dan had hij soms onder zijn jas een hele grote levende schildpad. Hij liet hem over straat kruipen. Wij mochten wel eens onze voet op zijn schild zetten, heel zachtjes, dat was geweldig. Dan deed hij het dier weer onder zijn jas en ging verder.’

Zo herinnerde Arentje Heijmans-v.d. Burg zich de vader van Cor Beekman. Zij was twee jaar ouder dan Cor en geboren in Brielle (1882), dus ze zullen elkaar wel hebben ontmoet. En wie weet, haar schoonvader was varensgezel en heeft deze nog wel eens gevaren met ‘Beekman rettet’.

Maar nu die schildpad. Waarschijnlijk had de vader van Cor het dier meegebracht van een zeereis, zoals een Noord-Amerikaanse doosschildpad vanuit Amerika. In 2021 bijvoorbeeld werd in Enkhuizen tijdens opgravingen langs de Kuipersdijk, waar vroeger een oude zeehaven zat, een schildpadskelet gevonden. De kleine landschildpad uit waarschijnlijk de 18e eeuw (de haven is in 1880 gedempt) is het oudste voorbeeld van een schildpad-als-huisdier in Nederland. Op zijn buikschild waren twee initialen (P D) gekrast, bovenop zijn schild een wit kruis en in zijn rugschild een gaatje. Initialen op het buikschild was in de 18e en 19e eeuw in Amerika een bekend fenomeen bij levende schildpadden. Ook het aanbrengen van een gat in het schild is bekend, dat was om de reptielen aan een touwtje of ketting vast te leggen.
Het restauratieatelier in Heerlen ontdekte dat het reptiel echt heeft geleefd in Enkhuizen, want het skelet van de schildpad werd in de schild gevonden.