‘Zorg dat er voldoende watervoorraad in de ketel is zodat de platen, die in de vuurgangen uitkomen nooit droog worden. Verwijder regelmatig en zorgvuldig ketelsteen.’
In 1922 ontplofte in de rotterdamse haven aan boord van de ‘Atlantico’ een ketel. Een stoker en een tremmer, die op de vuurplaat stonden, werden op slag gedood. Twee machinisten en een tremmer kregen ernstige brandwonden door de vrijgekomen stoom. (klik op de afbeelding voor het hele krantebericht van 7-1-1922) Wat ook de oorzaak was, doorgaans is overdruk de aanleiding.

Aan de binnenkant van de ketelwand ontstaat op den duur ketelsteen. Aan de buitenzijde, waar het vuur langs of tegenaan komt, roet en as. Dit moet regelmatig worden verwijderd, opdat er geen oververhitting plaats vindt.

Platen die met een dikke laag ketelsteen zijn bedekt, kunnen plaatselijk gaan gloeien, omdat het water dat in contact moet komen met de ketelplaten en de daaraan warmte ontleent, geen kans krijgt om dat te doen. Hierdoor krijgt de ketel grote spanning te verduren en kunnen zelfs scheuren ontstaan. Ketelsteen kan ook ineens loslaten, met een buitengewone stoomontwikkeling tot gevolg waardoor de druk opeens oploopt. De veiligheidskleppen zijn dan onmisbaar.

Wanneer de ketel gebrek aan water heeft of aan het droogkoken is, mogen de veiligheidskleppen niet worden geopend. De platen zullen oververhit worden tot roodgloeiend toe. De aandacht moet gaan naar het temperen van het vuur

De eerste maatregel is: zorg dat iedereen uit de buurt blijft van de ketel. Dan het vuur zo snel mogelijk temperen. Als het kan, het rooster naar beneden klappen of op een andere manier het vuur minderen: de schoorsteenklep dicht of het vuur verspreiden.
Beslist geen extra water inpompen, want dan zijn de gevolgen niet te overzien. Een overweldigende stoomtoename is het gevolg en de ketel zal scheuren of zelfs ontploffen.
(Wanneer je op een gloeiende plaat een paar druppels water laat vallen, zie je de druppels over de plaat dansen en nauwelijks verdampen. Bij plotsklapse afkoeling ontploft de druppel in stoom. Als dat op een grote schaal gebeurt met veel druppels kan een ontploffing in de ketel het gevolg zijn.)

Ook het bijvullen moet regelmatig en dan met voorverwarmd water, want koud water zal zinken en op de bodem plaatselijk spanning in de platen geven waardoor er lekkage kan ontstaan.